تاریخ ادبیات ویژه سال سوم تجربی و ریاضی


  تاریخ ادبیات ویژه سال سوم تجربی و ریاضی

آل احمد،جلال:

  نویسنده ی معاصر(تولد1302،وفات1348اسالم گیلان). آثار:نون والقلم، غربزدگی، مدیر مدرسه، ارزیابی شتاب زده، زن زیادی ، پنج داستان و ....

اسلامی ندوشن، محمدعلی :

نویسنده ی معاصر(تولد1304ندوشن یزد)نثرش زیبا،خوش آهنگ و دل نشین است.آثار مشهور: صفیر سیمرغ، روزها، جام جهان بین(جام جهان نما)، آواها و ایماها . صفیر سیمرغ توصیف سفرهای خود به چند کشور اروپایی و بعضی شهر های ایران است.

اصفهانی، جمال الدین محمد عبدالرزّاق:

از شاعران اواخر قرن ششم. یکی از بهترین سروده های وی ترکیب بند او در نعت پیامبر(ص) است.

اصفهانی، هاتف:

شاعر معروف قرن دوازدهم ، دوره ی افشاریه و زندیه. شهرتش  به خاطر ترجیع بند عرفانی اوست. در غزل پیرو سعدی و حافظ بوده است.

افغانی، علی محمد:

رمان نویس معاصر کرمان شاهی و صاحب رمان هایی نظیر:شوهر آهوخانم، شادکامان دره ی قره سو، شلغم میوه ی بهشته ، بوته زار و...

امین پور ،قیصر:

شاعر انقلاب اسلامی، (تولد1348گتوند شوشتر،وفات هشتم آبان 1386). صاحب آثار در کوچه ی آفتاب ،تنفس صبح، آینه های ناگهان، و چندین اثر شعری برای نوجوانان مانند: ظهر روز دهم، مثل چشمه مثل رود، به قول پرستوها  

بلعمی،ابوعلی:

نویسنده ی قرن چهارم. نام اثر: تاریخ بلعمی یا ترجمه ی تاریخ طبری(که اقتباسی از کتاب تاریخ طبری است)

بهمن بیگی ،محمد:

  نویسنده ی معاصر(تولد1299فارس،وفات11/2/1389شیراز)از عشایر فارس و شیفته ی ایل قشقایی. آثار:   بخارای من ایل من(که موضوع آن دوران کودکی و نوجوانی نویسنده و فراز و فرود تاریخ معاصردر قالب داستان)، به اجاقت قسم(خاطرات آموزشی) ، عرف و عادت در عشایر فارس، اگر قره قاج نبود. نثر وی به ویژه در کتاب بخارای من ایل من روان و طنزآمیز است. 

پاشایی،ع:   

  مترجم و نویسنده ی معاصر.از ترجمه های او  می توان به "ذن چیست؟ "و       " ماه نو و مرغان آواره" اشاره کرد.

تاگور،رابیند رانات : 

شاعر بزرگ و پرآوازه ی هندی(تولد 1861میلادی ،وفات1941)برنده ی جایزه ی نوبل. "ماه نو و مرغان آواره" از آثار اوست.  

  جامی ،عبدالرحمن:

   شاعر و نویسنده ی معروف ایرانی قرن نهم .آثار منظوم: هفت اورنگ که به تقلید از خمسه ی نظامی سروده شده  و شامل هفت مثنوی به نام های :  سلسلة الذهب ،سلامان و ابسال،تحفة الاحرار، سبحة الابرار،یوسف و زلیخا،               لیلی و مجنون و خرد نامه ی اسکندری است.    آثار منثور وی عبارت است از :  نقدالنصوص، نفحات الانس، لوایح ، لوامع  و بهارستان که آن را  به تقلید از گلستان سعدی نوشته است.

جوینی، عطا ملک:

مورخ بزرگ قرن هفتم. نام کتاب تاریخ جهان گشا  که اثری تاریخی – ادبی است.  موضوع کتاب وی: حمله ی مغولان به ایران و قایع تاریخی قرن هفتم. 

چارلز دیکنز:

داستان نویس بزرگ معاصر انگلیسی .آثار مشهور:   دیوید کاپرفیلد، آرزوهای بزرگ، داستان دو شهر.

حاتمی،علی:

سینماگر و فیلم نامه نویس برجسته ی سی سال اخیر ایران. مهم ترین فیلم نامه های او: هزاردستان،دل شدگان،سلطان صاحبقران،مادر،کمل الملک،              جهان پهلوان تختی.

  حسینی ، سید حسن: 

شاعر معاصر و انقلاب اسلامی. مجموعه شعرهای گنجشک و جبرییل                            و هم صدا با حلق اسماعیل از آثار اوست.

 خاقانی ،افضل الدین بدیل:    ملقب به حسّان  العجم .قصیده سرای بزرگ قرن ششم. وی در سرودن قصاید شکوهمند و استوار شهرت دارد. همچنین در سرودن قطعه و غزل  چیره دست و تواناست اما غزلیاتش ساده و روان است.   قصیده ی معروف"  ایوان مداین"  از اوست.

خوافی ، مجد :

نویسنده ی قرن هشتم که در نظم و  نثر استادی کامل داشت. روضه ی خلد که به تقلید از گلستان نوشته شده،  از اوست.

 خرسند، پرویز:

 نویسنده ی ادبیات عاشورایی معاصر.  مهم ترین آثار: برزیگران دشت خون، آن جا که حق پیروز است، مرثیه ای که ناسروده ماند.   توجه! خون خورشید بر گرفته از کتاب آن جا که حق پیروز است، می باشد

   داستایوسکی:

  رمان نویس روسی.  آثار: برادران کارامازوف، ابله ، خانه ی اموات،  دهکده ی استپانچکوف.

رازی، نجم الدین( نجم الدین دایه):

عرف بزگ قرن هفتم. اثر مهم و عرفانی وی مرصاد العباد است. نوع نثر: روان و گیرا که در بحبوحه ی حمله ی مغول  نوشته شده است.   وی شعر هم می سرود و به سبک سنایی گرایش فراوانی داشت.

راکعی، فاطمه :

  از شاعران انقلاب اسلامی. دو مجموعه ی شعر" سفر سوختن" و" آواز گلسنگ" از آثار اوست. 

رهنما، زین العابدین:

  نویسنده و مترجم معاصر.کتاب پیامبر از مهم ترین آثار وی است.  شهرت او  در داستان و شرح حال است.

  زاکانی ، عبید:

بزرگ ترین شاعر و نویسنده ی طنزپرداز قرن هشتم.  رساله ی دلگشا، اخلاق الاشراف، موش و گربه از آثار مهم اوست.

زرین کوب، عبدالحسین:

 محقق و نویسنده بزرگ معاصر. آثار: با کاروان حُله، بحر در کوزه، بامداد اسلام،  نقد ادبی، جستجو در تصوف، از چیزهای دیگر، نه شرقی نه غربی، سرّ نی،  پله پله تا ملاقات خدا .

 ساعدی، غلامحسین: 

مشهور به گوهر مراد. آثار: چوب به دست های ورزیل، آی باکلاه آی بی کلاه،  عزاداران بیل، گاو ،توپ،" ترس و لرز".

سبزواری ،حمید:

حسین ممتحنی، متخلص به حمید سبزواری.آثار: سرود سپیده و سرود درد .

سروانتس،میکل سروانتس:

نویسنده ی مشهور اسپانیایی.اثر مشهور : دن کیشوت(نخستین کتاب رمان)

سنایی غزنوی : شاعر و عارف بزرگ قرن ششم  و صاحب مثنوی بزرگ حدیقه الحقیقه . آثار دیگر: طریق التحقیق ، سیر العبادالمعاد. یادآوری: سنایی نخستین کسی است که افکار و اصطلاحات عرفانی را با مضامین عاشقانه در هم آمیخت و موضوعات اجتماعی را در شعر خود مطرح می کند .

سندبادنامه:

کتابی داستانی که موضوع آن را از موضوعات کتاب سند باد حکیم هند دانسته اند . این کتاب به دستور نوح بن منصور به فارسی دری ترجمه شد.ظهیری سمرقندی ترجمه ای دیگر از این کتاب کرد. ازرقی شاعر آن را به شعر در آورد.

شریعتی ، علی :

نویسنده ، متفکر و جامعه شناس معاصر. آثار :فاطمه فاطمه است ، کویر ، هبوط ، مسئولیت شیعه بودن ، حج ابراهیمی ، تشیع علوی و تشیع صفوی . نکته : حماسه ی کویر اثر دکتر باستانی پاریزی است.

شکسپیر ، ویلیام :

  بزرگ ترین شاعر درام نویس انگلستان. وی کار خود را با بازی گری در گروه((بازی گران مخصوص ملکه)) و نمایش نامه نوسی آغاز کرد و به عنوان بازی گری بزرگ شهرت یافت. وی را پدر نمایش نامه نویس انگلستان شمرده اند.شیکپیر موضوع بسیاری از نمایش نامه ها یش را از تاریخ روم باستان گرفته و سبک او به مکتب کلاسیسم تعلق دارد.

عراقی، فخرالدین:

 عارف و شاعر نام آور قرن هفتم. نام آثار: لمعات ، عشاق نامه (ده نامه).     نکته: کتاب اشعة اللمعات  اثر جامی است. 

علی پور، مصطفی:

  شاعر دوره ی انقلاب اسلامی، اثر: از گلوی کوچک رود.

عطار نیشاپوری:

  شاعر و عارف معروف ایرانی قرن ششم . آثار: منطق الطیر یا مقامات الطیور ،الهی نامه، مصیبت نامه ،مختارنامه (به شعر) و تذکرة الاولیا(به نثر).

عنصر المعانی،کیکاووس بن اسکندر:

نویسنده قرن پنجم. اثر: قابوس نامه(نصیحت نامه) .   قابوس نامه کتابی اخلاقی و تربیتی است که آن را برای گیلانشاه ،فرزند خود نوشته است.

قزوه،علیرضا: 

شاعر و نویسنده ی معاصر. مجموعه شعر های از نخلستان تا خیابان، شبلی در آتش از اوست. پرستو در قاف نیز از آثار منثور وی است.

کمال الملک(محمد غفاری) :

بزرگ ترین نقاش قرن اخیر ایران. و صاحب آثار ارزشمندی چون تابلوهای تالار آیینه، زرگر بغدادی و شاگردش،میدان کربلا، یهودی فالگیر بغدادی.

  کلیله و دمنه:

  کتابی از زبان حیوانات. اصل کتاب هندی است. برزویه ی طبیب آن را پهلوی ترجمه کرد. ابن مقفع ترجمه ی پهلوی را به عربی و نصرالله منشی متن عربی را به فارسی مسجع برگرداندو برآن نکته های فراوانی افزود. نوع ادبی آن تعلیمی است . کتاب کلیله به زبان تمثیل و در قالب داستان است. گرگانی ،

فخرالدین اسعد: 

شاعر و داستان سرای ایرانی قرن پنجم.تنها اثر: منظومه ی غنایی ویس و رامین  که بازمانده ی یک داستان کهن و عاشقانه ی دوره ی اشکانی  است.

مرزبان نامه: 

کتابی به زبان حیوانات . مؤلف: مرزبان بن رستم که از شاهان قرن چهارم است .سعدالدین وراوینی آ ن را در قرن هفتم به فارسی دری از زبان طبری  ترجمه کرد. نوع ادبی تعلیمی و نوع نثر مصنوع و متکلف  می باشد.

  مولوی، جلال الدین:

شاعر و عارف بزرگ و شهیر ایرانی قرن هفتم . معروف به ملای روم یا مولوی. آثار: مثنوی( مثنوی معنوی)، دیوان شمس، فیه ما فیه، مجالس سبعه، مکاتیب .

ناصر خسرو:

شاعر و نویسنده و قصیده سرای توانای بزرگ قرن پنجم. آثار: دیوان اشعار، سفرنامه، زادالمسافرین، وجه دین، خوان اخوان .  نوع ادبی قصاید وی تعلیمی است که انسان را به خردورزی ،آزادگی،دینداری ،  علم اندوزی و... دعوت می کند.

 نظامی گنجه ای :

 داستان سرای بزرگ قرن ششم. پنج گنج یا منظومه یا خمسه ی وی عبارت است از: مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر(بهرام نامه) ،اسکندرنامه. نظامی شعر تمثیلی را به حد کمال رسانید.

  منوّر، محمدبن منور:

  وی کتاب اسرارالتوحید ( اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابوسعید ابوالخیر) را که حاوی سخنان پدر بزرگ خوداست ، به نثر نوشته است. 

اله کرم (حمید) یزدان پناه

 دبیر دبیرستان تیزهوشان و شاهد نبی اکرم (ص)

شهریور ماه 1392ه.ش.