بیان
بیان : در علم بیان چهار آرایه ی ادبی بررسی می شود.
مجاز
کاربرد واژه در غیر معنی اصلی یا حقیقی است به شرط وجود علاقه و قرینه .
علاقه ،پیوند و تناسبی است که میان معنای حقیقی و مجازی وجود دارد و
قرینه نشانه ای است که ذهن را از حقیقت باز می دارد . مثلاً وقتی می گوییم
کلاس ساکت شد.کلاس محلی است که دانش آموزان در آن درس می آموزند
اما در اینجا کلاس معنای دیگری دارد و منظور دانش آموزان است . این پیوند
و تناسب میان دو معنای کلاس را علاقه می گوییم.و فهم معنای مجازی بدون نشانه ممکن نیست و ساکت شدن در این جمله ، همان قرینه است که ذهن را به تکاپو می اندازد و به معنای غیر اصلی یعنی دانش آموزان پی می برد .
نکته:
مجاز علاوه بر خیال انگیز بودن ، زبان را وسعت می دهدو در سخن موجب ایجاز و مبالغه می شود.
توجه :
کلماتی که دارای چند معنی لغوی هستند مجاز نیستند. مانند : شیر یا سیر
کنایه:
پوشیده سخن گفتن در باره ی امری است و دریافت معنی از طریق استدلال .
نکته:
کنایه ادعای خود را با دلیل همراه می سازد. لذا مخاطب توان انکار آن را ندارد
و آن را می پذیرد.
توجه!
کنایه نوعی مجاز است با این تفاوت که در مجاز قرینه وجود دارد اما در کنایه
قرینه ای نیست تا نشان دهد الفاظ در معنی مجازی به کار رفته اند .
مانند: هنوز از دهن بوی شیر آیدش که قرینه ای وجود ندارد اما می دانیم
که این الفاظ در معنی مجازی به کار رفته و کنایه از "کودک بودن" است.
